Cracovia

Żydzi w Krakowie pojawili się już najprawdopodobniej już pod koniec XI wieku, byli uciekinierami z pogromu, którego dopuścili się krzyżowcy w Pradze. Jak donosi ówczesny kronikarz czeski Kosmas, Żydzi byli zmuszani do przyjęcia chrześcijaństwa, czemu część się poddała, część natomiast zbiegła na Węgry i do Polski. Pierwsze wzmianki o Żydach w Polsce odnotował w kronikach Wincenty Kadłubek, który donosił o pobiciu pewnego Żyda za panowania Mieszka III Starego, za co sprawcy zostali osądzeni i ukarani jako świętokradcy. Z połowy XIII wieku pochodzą wzmianki o uczonym rabinie Jakubie Swarze, który posiadał znakomitą wiedzę o Talmudzie.